Jedną z form realizacji usług rozwojowych jest dostarczanie aplikacji internetowych lub mobilnych, które wspierają procesy rozwojowe. Mogą to być aplikacje do wyrabiania nawyków, zbierania informacji zwrotnych czy na przykład utrwalania wiedzy.
Przykładem może być powszechnie znana aplikacja DuoLingo, która pozwala uczyć się języka, wykorzystując głównie mechanizmy powtórek i grywalizacji. Innym przykładem są aplikacje do autodiagnozy (np. Cliffton Strengths), które pozwalają osobie uczącej się określić swój profil lub potrzeby rozwojowe.
Aplikacje tego typu zawierają zwykle jakieś mechanizmy funkcjonalne oraz wsad merytoryczny.
Perspektywa strategiczna
W zakresie modelu biznesowego naturalnym wyjściem wydają się rozwiązania stosowane w biznesie oprogramowania – licencjonowanie, modele freemium i sprzedaż dostępu.
Główną wartością dla organizacji pracującej w tym wariancie jest sama aplikacja oraz jej treść. O ile sama treść jest zazwyczaj domeną firm szkoleniowych, to unikalność funkcjonalna i złożoność techniczna aplikacji wspierającej uczenie się może wymagać rozważenia partnerstwa z firmą technologiczną. Ponieważ głównym nośnikiem usługi jest sama aplikacja, to naturalnym krokiem jest rozważenie rozszerzenia rynku poza Polskę, która wymaga przede wszystkim lokalizacji oprogramowania i treści.
Budując ofertę, warto przyjrzeć się rozwiązaniom stosowanym przez dostawców oprogramowania.
Baza techniczna w tym wariancie to przede wszystkim sama aplikacja oraz jej funkcje związane z administrowaniem, zapewnianiem treści, zarządzaniem użytkownikami i ich dostępem do usługi. Efektywna administracja może wymagać rozszerzenia know-how organizacji o kompetencje informatyczne.
Perspektywa metodyczna
Aplikacje wspierające uczenie się charakteryzują się zwykle mniej lub bardziej unikalną metodyką wynikającą z funkcji, którą spełniają. Zwykle mają realizować konkretne zadanie. Na przykład aplikacje służące do powtarzania słówek mogą sięgać do metody spaced repetition, a realizujące autodiagnozę do metodyki wynikającej wprost z metody diagnostycznej, której dotyczą. Stąd trudno jest dać konkretne wskazówki dla tego wariantu.
Jednym z kluczowych wyzwań jest uwzględnienie w procesie projektowania obszaru UX (User eXperience), czyli jakości doświadczenia użytkownika związanego z używaniem aplikacji.
Metodyka stojąca za aplikacją wspierającą uczenie może wynikać również z szerszej metodyki całego procesu, jeśli aplikacja jest częścią większej usługi.
Perspektywa zarządzania zasobami ludzkimi
W tym przypadku przydatne będą kompetencje w zakresie administrowania aplikacjami, a czasem wręcz kompetencje programistyczne. Jest to bardzo trudne, ponieważ firmy szkoleniowe zazwyczaj nie mają doświadczenia w pracy nad tworzeniem aplikacji. Pierwsze projekty są często mało udane, ale kosztowne. Z kolei oddawanie wszystkiego w ręce podwykonawcy (tzw. software house) wymaga dogłębnego zrozumienia własnych potrzeb i ograniczeń.
Perspektywa dostępności
W przypadku tworzenia oprogramowania, nawet jeśli nie jest to robione od zera, każda linijka kodu, a w zasadzie każda godzina pracy programisty to spory koszt. Można oczywiście optymalizować działania i nie rzucać się z motyką na słońce, ale istnieje też ryzyko, że wraz z optymalizacją zapomnimy o dostępności.
Organizacje edukacyjne i szkoleniowe, wdrażając aplikacje mobilne, muszą zwrócić uwagę na międzynarodowe normy dostępności, takie jak WCAG (Web Content Accessibility Guidelines), które określają zasady uniwersalnego projektowania. W kontekście mobilnym wytyczne te są często adaptowane do specyfiki urządzeń.
Trzeba pamiętać, że obecnie, mówiąc o aplikacjach, mamy na myśli przede wszystkim środowisko mobilne. I tak też wskazują statystyki – w niektórych branżach zdecydowana większość odbiorców loguje się z urządzeń mobilnych. Tym samym nie może nam być obce projektowanie zgodne z RWD. Jednocześnie nie możemy porzucać odbiorców korzystających z komputerów czy laptopów, aby nie tworzyć barier.
Do tego mogą dochodzić zagadnienia, o których myślimy rzadziej, jak np. obsługa czytników ekranowych. Zapewnienie kompatybilności z narzędziami asystującymi, takimi jak czytniki ekranowe, jest kluczowe dla osób niewidomych i niedowidzących.
Perspektywa techniczna
Zarządzanie dostępem w usłudze, której głównym nośnikiem jest aplikacja, to kwestia kluczowa. Zwykle realizowana jest przez określenie konkretnych ról użytkowników i wynikających z nich uprawnień. Na przykład aplikacja może wymagać kont dostępowych w roli użytkownika (odbiorcy usługi), w roli koordynatora treści i administratora po stronie dostawcy.
Kolejną kwestią kluczową jest dobór, a częściej opracowanie oprogramowania aplikacji, które trudno sobie wyobrazić bez elementów programowania. Aplikacja musi działać tak, by najlepiej spełnić swoją funkcję, i w związku z tym może wymagać uwzględnienia różnych technologii – na przykład tworzenia aplikacji mobilnych (często w popularnym modelu PWA), powiadomień lub wyświetlania infografik.
Z racji unikalności usługi kluczowe jest zapewnienie odpowiedniego wsparcia technicznego dla użytkowników oraz dla pracowników obsługujących aplikację po stronie dostawcy.
Perspektywa formalno-prawna
Rozwój aplikacji mobilnych w kontekście edukacyjnym staje się coraz bardziej powszechny, ale również niesie ze sobą swoje wyjątkowe wyzwania prawne.
Tworzenie kodu programu dla aplikacji jest specyficzną formą własności intelektualnej, różniącą się od innych typów treści, takich jak materiały wideo czy teksty. W prawie autorskim kod jest zwykle uznawany za dzieło podlegające ochronie. W związku z tym firma szkoleniowa powinna zabezpieczyć swoje prawa do kodu, zwłaszcza jeżeli rozwój jest prowadzony we współpracy z zewnętrznymi programistami lub agencjami.
Zawartość edukacyjna takich aplikacji – od tekstów przez wideo aż po interaktywne quizy – również podlega ochronie jako własność intelektualna. Jest to aspekt, który firma szkoleniowa zwykle zna doskonale, jednak warto pamiętać, że w kontekście aplikacji mobilnych prawa te mogą być regulowane w sposób odmienny od tradycyjnych mediów.
Jeśli firma szkoleniowa decyduje się na wykorzystanie gotowych rozwiązań, aplikacji trzecich czy bibliotek, konieczne jest dokładne zrozumienie zasad licencji tych produktów. Niewłaściwe użycie zewnętrznych zasobów może prowadzić do konfliktów prawnych i finansowych.
Podczas korzystania z zewnętrznych aplikacji czy platform niezbędne jest dokładne przeanalizowanie umów licencyjnych oraz warunków korzystania. Często zawierają one klauzule dotyczące własności danych, co w kontekście edukacyjnym może być aspektem krytycznym.