Metoda uczenia nazywana kohortą to podejście edukacyjne, w którym grupa uczestników (czyli właśnie kohorta) rozpoczyna, kontynuuje i kończy program nauki wspólnie, w określonym czasie. Kohorta funkcjonuje jako wspólnota uczenia się, w której uczestnicy wzajemnie się wspierają, dzielą się wiedzą, doświadczeniem oraz współpracują nad projektami.
Można powiedzieć, że w pewnym stopniu kohorta przypomina typowe podejście warsztatowe w uczeniu stacjonarnym, to znaczy jest grupa osób, jest jasno określony czas i proces. Jednak w kohorcie występuje kilka rzeczy charakterystycznych dla tej metody:
- Proces obejmuje zwykle dłuższy okres – kilka tygodni, a nawet miesięcy.
- Członkowie kohorty zwykle coś wytwarzają – projekt, plan marketingowy, ofertę itp.
- Można wykorzystywać różne tryby pracy – synchroniczny (np. spotkania kohorty lub zespołów w jej ramach), asynchroniczne (praca nad wspólnymi dokumentami, feedback mentora) oraz samodzielnej nauki (np. filmy, dodatkowe materiały, pigułki szkoleniowe).
- Kohorta często zorientowana jest na konkretny rezultat, stąd często stosuje się szablony, współdzielone pliki, checklisty itp.
- Wiele spotkań pozwala prowadzić grupę przez określony proces.
Stosunkowo duży potencjał metody kohorty powoduje, że staje się ona dość popularna. Formuła kohorty sprawdza się również w rozwoju grona ekspertów, gdzie nie ma jasno wyróżnionego trenera w roli „mentora”, a raczej występuje on w roli moderatora i organizatora procesu wzajemnego uczenia.
Perspektywa strategiczna
Oferta kohorty może kłaść nacisk na wypracowany efekt – na przykład wypracowanie czegoś (projektu, strategii, produktów) na poziomie całej grupy lub każdego z uczestników.
Teoretycznie kohorta może być zrealizowana bardzo prostymi środkami, na przykład poprzez grupę na Facebooku lub szkolenie w ramach platformy e-learning, jednak wykorzystanie potencjału wszystkich trybów nauczania wymaga zapewnienia odpowiednich narzędzi pracy grupowej, komunikacji, współdzielenia dokumentów i dostępu do treści do samodzielnej nauki. Stąd baza techniczna takiej usługi może być mniej lub bardziej złożona. Skalowalność można osiągnąć tylko w pewnym zakresie, na przykład przygotowując szablony, materiały do pracy i treści szkoleniowe, jednak każda zrealizowana usługa pociąga za sobą pracę trenerów i generuje znaczące koszty.
Praca nad procedurami powinna dążyć do tego, by obsługa kolejnych grup kohortowych była możliwie łatwa i częściowo zautomatyzowana. Kluczowe jest, by te procedury znane były wszystkim, którzy biorą udział w realizacji usługi.
Perspektywa metodyczna
Bogactwo form stosowanych w metodzie kohorty powoduje, że mamy tutaj do czynienia z połączeniem różnych metodyk typowych dla poszczególnych form zastosowanych w jej ramach.
Stosunkowo duża obszerność tej metody i długi czas realizacji powodują, że warto szczególnie zadbać o rozpoznanie potrzeb uczestników i upewnienie się, że rozumieją i akceptują cele kohorty. Dzięki interaktywności formy, niewielkiej grupie i charakterystycznych dla kohorty spotkań można w jakimś stopniu adaptować się do potrzeb uczestników podczas procesu, lecz nie zawsze jest to łatwe i może generować dodatkowe koszty.
Projektowanie procesu rozwojowego w przypadku kohorty jest kluczowe i z racji bogactwa możliwości dość złożone. Właściwie wszystkie wytyczne dotyczące projektowania procesu rozwojowego powinny być uwzględnione w możliwie dużym stopniu. Finałem kohorty jest osiągnięcie konkretnych rezultatów, stąd myślenie warto zacząć od tego, co jest dla uczestników i grupy niezbędne, by te rezultaty osiągnąć. Wspólna praca z grupą przez stosunkowo długi okres liczony w tygodniach lub miesiącach pozwala na stosunkowo bezpośrednie zbieranie opinii i uwag uczestników oraz przyjrzenie się trudnościom, jakie pojawiają się w pracy grupy. Pozwala to na dość rzetelną ewaluację i doskonalenie usługi, tak by każda nowa kohorta była efektywniejsza i lepsza.
Perspektywa zarządzania zasobami ludzkimi
Zespół realizujący kohorty musi być zdolny do zarządzania złożonym ekosystemem uczestników, technologii i zadań. Istnieje tu zwykle potrzeba kompetencji zarówno w zakresie merytorycznym, jak i organizacyjnym. Na przykład trener może pełnić funkcję mentora, ale również moderatora i koordynatora, szczególnie w sytuacjach, gdzie nie ma jednego wyraźnie zdefiniowanego lidera.
Kohorty często gromadzą uczestników, którzy są już zaawansowani w danym temacie, co stawia wysokie wymagania przed trenerem. Nie tylko musi on mieć głęboką wiedzę merytoryczną, ale również umiejętności facylitacyjne, aby skutecznie zarządzać grupą i procesem uczenia się.
Perspektywa dostępności
Pierwszym krokiem w kierunku zwiększenia dostępności kohorty jest uwzględnienie elementu dostępności już na etapie projektowania programu. Trenerzy i organizatorzy powinni być świadomi różnorodnych potrzeb uczestników, a narzędzia i materiały edukacyjne powinny być zgodne ze standardami dostępności.
Kohorta, poprzez swoją orientację na osiągnięcie konkretnego efektu oraz bogactwo form, daje możliwość trenerom zróznicowanie sposobów na realizację konkretnych celów w taki sposób, by zaadresować potrzeby różnych osób. Kluczowe jest by trenerzy byli świadomi jak wykorzystać tę różnorodność form kohorty, by osoby z różnymi ograniczeniami mogły skorzystać ze szkolenia.
Perspektywa techniczna
Kohorta może być realizowana różnymi środkami technicznymi – od stosunkowo prostych, na przykład zamkniętej grupy w mediach społecznościowych, wzbogaconej współdzieleniem dokumentów, po bardzo złożone obejmujące platformy i aplikacje wspierające poszczególne etapy. Realizacja działań kohorty przez różnych trenerów i mentorów wymaga zadbania o zapewnienie im dostępu do odpowiedniego oprogramowania i sprzętu.
Różnorodność stosowanych form daje w efekcie różnorodność narzędzi, które muszą sprawnie zadziałać w odpowiednich momentach. Z tego względu warto testować narzędzia przed ich użyciem. Również z powodu tej różnorodności narzędzi należy zapewnić odpowiednie wsparcie trechniczne dla uczestników szkolenia i osób zaangażowanych w realizację (trenerów, mentorów).
Ważne jest również zadbanie o zarządzanie dostępem do informacji, ponieważ w pracy kohorty mogą pojawiać się treści wypracowane przez uczestników, które wymagają ochrony przed niepowołanym dostępem.
Perspektywa formalno-prawna
Edukacja w formie kohorty niesie ze sobą specyficzne wyzwania formalno-prawne, szczególnie w kontekście interakcji między uczestnikami, ochrony prywatności oraz własności intelektualnej. Uczestnicy mogą nie być świadomi wszystkich implikacji swojego udziału, co wymaga szczególnej uwagi ze strony organizatorów w celu zabezpieczenia praw i obowiązków każdej ze stron.
W chwili, gdy uczestnicy będą rejestrowani na wideo lub inne formy medialne, istotne jest zapewnienie odpowiednich klauzul w regulaminie, które jasno określą zakres i cel takiej rejestracji. Uczestnicy powinni wyrazić na to wyraźną zgodę, najlepiej w formie elektronicznej, co zabezpiecza zarówno ich, jak i organizatorów.
Kwestie współpracy i interakcji między uczestnikami również powinny być jasno określone w dokumentach formalno-prawnych, na przykład jasne wytyczne dotyczące możliwości wykluczenia uczestnika za brak aktywności, naruszenie zasad grupy czy inny dysfunkcyjny wpływ na kohortę.
Wszystkie prace i projekty stworzone w ramach kohorty mogą być przedmiotem własności intelektualnej. Ustalenia dotyczące prawa autorskiego do współtworzonych materiałów powinny być zawarte w regulaminie. To szczególnie ważne, gdy wyniki prac mają być publikowane czy komercjalizowane.
Opis oferty powinien być jak najbardziej transparentny i zawierać wszystkie powyższe elementy. Uczestnicy powinni dokładnie wiedzieć, na co się zgadzają, co umożliwia im świadomą decyzję o uczestnictwie w programie.