Realizowanie dostępnych usług edukacyjnych to wielopoziomowe zadanie, które wymaga odpowiednich działań na każdym etapie: od zaprojektowania szkolenia aż do jego produkcji i realizacji.
Realizując zadania dewelopera, odpowiadasz za techniczne aspekty efektu, jakim jest szkolenie, zatem i za techniczne aspekty jego dostępności. Zapewnianie dostępności w aspekcie technicznym wymaga często podjęcia dodatkowych działań. Są to zadania pozwalające stworzyć produkt lub usługę, która spełnia określone standardy dostępności, z których najbardziej znaczący i jednocześnie najbardziej znany jest standard WCAG w jego aktualnej wersji.
Warto się z nim zapoznać i postarać się go zrozumieć, żeby zapewnić dostępność usług w aspekcie technicznym.
Adaptacja środowiska uczenia się do wymogów dostępności
Dostosuj środowisko uczenia się do standardów dostępności
Jednym z głównych zadań dewelopera jest tworzenie środowiska, w którym są realizowane usługi. To może być platforma edukacyjna, strona internetowa lub zbiór narzędzi, które wspólnie tworzą środowisko, w którym odbywa się uczenie.
Sprawdź, czy stosowane aktualnie rozwiązania nie stanowią bariery dla wdrażania dostępnych szkoleń – na przykład, czy stosowana platforma e-learning pozwala łatwo umieszczać napisy do filmów w postaci osobnej transkrypcji lub czy wymusza (przypomina) stosowanie znaczników „alt” przy ilustracjach. Postaraj się te bariery usunąć. Twoim sprzymierzeńcem jest to, że temat dostępności jest uznawany za ważny i kluczowy, więc możesz się spodziewać, że kolejne wersje oprogramowania, którego używasz, będą coraz lepiej przygotowane do tego, by łatwo w nich wdrożyć standardy dostępności.
Dostosuj stałe elementy tego środowiska, na przykład interfejs platformy e-learning do wymogów dostępności. Od tego najlepiej zacząć. Zadbanie o kluczowe elementy, czytelność, odpowiedni kontrast i przejrzystą nawigację zaprocentuje we wszystkich szkoleniach, w których tego środowiska użyjesz.
Postaraj się rozbudować to środowisko o narzędzia, które pozwolą Tobie i innym osobom zaangażowanym w realizację usług, działać w sposób dostępny. Do używanego oprogramowania dodaj aplikacje wspierające dostępność, na przykład Jasnopis lub program ułatwiający tworzenie napisów do materiałów wideo.
Wskazówki praktyczne:
- Sprawdź, jakie możliwości związane z dostępnością mają narzędzia składające się na środowisko, którego używa Twoja organizacja. Być może wystarczy dokonać zmian konfiguracyjnych.
- Poszukaj narzędzi, które wspierają czynności potrzebne do osiągnięcia standardu WCAG.
- Sprawdź działanie środowiska, na przykład w aspekcie nawigacji, na czytnikach dla osób niewidzących. Sprawdź, czy da się obsłużyć platformę bez użycia myszki.
Sformułowanie standardów technicznych wspierających dostępność
Realizując zadania dewelopera, zwykle jesteś osobą najbardziej świadomą rozwiązań technicznych stosowanych w Twojej organizacji. Warto, byś opracował standardy techniczne dotyczące tego, co dostajesz od innych (na przykład autorów szkoleń), które ułatwią Ci zadbanie o dostępność efektu.
Przykładowymi wymogami wobec innych są:
- wymaganie od autorów alternatyw tekstowych do każdej ilustracji;
- wymaganie trzymania się sposobu formatowania i kolorów przyjętych w organizacji;
- zachęcanie autorów do stosowania alternatywnych form treści.
Formułując standardy, jednocześnie uczysz innych zapewniania dostępności.
Wskazówki praktyczne:
- Stwórz szablony, które ułatwiają utrzymanie się w rygorach standardów – na przykład poprzez ograniczenie miejsca na treści na jednym ekranie.
- Stwórz narzędzia, które mają odpowiednie pola do uzupełnienia – na przykład alternatywę tekstową dla ilustracji lub transkrypcję tekstową nagrania wideo.
- Sformułuj standardy i udostępnij wszystkim zainteresowanym, na przykład udostępnij paletę bezpiecznych kolorów wszystkim trenerom.
Tworzenie i publikacja treści dostępnych
Treści wykorzystywane w usłudze edukacyjnej powinny być dostępne. Dokładne wytyczne dotyczące tego, co powinny zawierać, znajdziesz w standardach WCAG, na przykład alternatywy tekstowe dla ilustracji lub transkrypcje dla materiałów wideo. Tworząc treści, stosuj się do tych wymogów.
Jedną z możliwości sprostania wyzwaniu dostępności jest stosowanie wielu wariantów określonej aktywności. Na przykład interakcja drag & drop polegająca na przesunięciu elementów na odpowiednie pola, powinna mieć alternatywną formę dla osób, które nie mogą używać myszki. Może to być forma zwykłego quizu. Wymagaj od autorów i metodyków przygotowania odpowiedniego materiału.
Znajdź dobre sposoby na uzupełnianie treści o dodatkowe komponenty dostępności. Na przykład przyjmij jednolitą konwencję umieszczania transkrypcji tekstowej do materiałów wideo za pomocą rozwijanej kontrolki typu akordeon. Konsekwentne stosowanie tej konwencji ułatwi korzystanie z udogodnień osobom, które tego potrzebują.
Zwróć uwagę na to, że z punktu widzenia czytników zupełnie inaczej interpretowany jest tekst na obrazku, a inaczej wpisany bezpośrednio w treść HTML, choć może to nie być widoczne gołym okiem. Zadbaj o prawidłową składnię, stosuj odpowiednie znaczniki nagłówków, przycisków i odpowiednie atrybuty typu alt.
Wskazówki praktyczne:
- Zbuduj sobie szablony w programie authoringowym lub na platformie, które będą zawierać odpowiednie kontrolki niezbędne do zapewnienia dostępności.
- Testuj treści za pomocą czytników. Spróbuj przejść szkolenie bez audio i bez użycia myszki.
- Czytaj na temat dostępności treści edukacyjnych i rozwijaj swoje umiejętności.