Tworzenie treści wspierających koncentruje się na wzbogacaniu doświadczenia edukacyjnego poprzez dodanie elementów, które uzupełniają główną treść merytoryczną. Pierwszym aspektem są kontekstualizacja i angażowanie, co oznacza projektowanie treści, które nie tylko wiążą się z głównym tematem szkolenia, ale także wciągają i utrzymują zainteresowanie uczących się. Takie treści mogą przybierać różne formy, od scenariuszy przypadków po opowieści i przykłady, które nadają materiałowi szkoleniowemu realny kontekst i znaczenie.
Autor musi upewnić się, że wszelkie narracje, historie czy objaśnienia są jasne, zrozumiałe i skonstruowane w sposób przystępny. Dzięki temu uczący się mogą łatwiej śledzić przekaz i angażować się w materiał. Ważne jest, aby narracje były ciekawe i przyciągały uwagę, a jednocześnie nie odwracały jej od głównego celu edukacyjnego.
Spójność z treścią merytoryczną, odnosi się do zapewnienia, że wszelkie treści wspierające są zgodne i uzupełniają główny materiał szkoleniowy. Utrzymywanie tej swoistej spójności jest kluczowe dla zapewnienia, że uczący się mogą łatwo znajdować związek pomiędzy różnymi elementami szkolenia i w pełni zrozumieć prezentowane treści.
Kontekstualizacja i angażowanie
Twórz treści, które wciągają i utrzymują zainteresowanie uczących się
Sedno tej wytycznej to sprawienie, aby treści były atrakcyjne i angażowały w proces uczenia się niezależnie od wkładu merytorycznego. Nie oznacza to oczywiście, że powinniśmy merytorykę pomijać lub traktować pobłażliwie. Wręcz przeciwnie. Jak to osiągnąć?
Po pierwsze, niezwykle ważne jest zastosowanie realistycznych scenariuszy i studiów przypadków, które odzwierciedlają rzeczywiste sytuacje zawodowe odbiorców szkolenia. Dzięki temu uczestnicy mogą lepiej zrozumieć, jak wiedza teoretyczna przekłada się na praktyczne działania w ich codziennej pracy. A to wpływa znacząco na zaangażowanie.
Kolejnym elementem jest wykorzystanie opowieści i narracji. Opowieści są potężnym narzędziem edukacyjnym, które przyciąga uwagę i wywołuje emocjonalne zaangażowanie. Włączenie elementów narracyjnych do treści szkoleniowych pomaga uczestnikom lepiej identyfikować się z materiałem, co sprzyja lepszemu zapamiętywaniu i zrozumieniu kluczowych koncepcji. Storytelling jest zjawiskiem bardzo starym i również w branży szkoleniowej jego elementy są wykorzystywane od lat. Sztuka polega w tym przypadku na odpowiednim dobraniu i wyważeniu składników. Opowieść nie może być oderwana od kontekstu danej lekcji czy całego szkolenia, nie może więc być hermetyczna i zrozumiała tylko dla autora.
W przypadku opowieści i stosowania narracji w treściach szkoleniowych warto też uświadomić sobie, że bardzo łatwo wciągająca historia może przykryć samą treść szkoleniową. Doświadczony trener potrafi łatwo wyważyć proporcje i reagować w sytuacjach niebezpiecznych. Autor treści w przypadku usług zdalnych tworzy przede wszystkim z myślą o formach asynchronicznych. Nie ma więc możliwości wprowadzania zmian w trakcie procesu. W większości przypadków lepiej jest dochodzić do optimum poprzez minimum, a więc stosować storytelling skromnie i celowo, niż zbudować przeświadczenie, że całe szkolenie opiera się przede wszystkim na narracji.
Integracja przykładów z życia codziennego uczących się jest możliwa jedynie w specyficznych warunkach, gdy autor może pozwolić sobie na dogłębną analizę grupy docelowej lub oprzeć się na analizie wykonanej wcześniej. W przypadku usług zdalnych raczej nie ma możliwości odwołania się do rzeczywistych uczestników szkolenia, ponieważ ci pozostają w dużym stopniu anonimowi. Możemy jednak, opierając się na personie czy proto-personie uczestnika szkolenia wykreować kilka przykładów z życia codziennego, które będą pasowały. Warunkiem jest jednak w miarę homogeniczna grupa. Szkolenia dla dyrektorów powiatowych domów kultury z zakresu pozyskiwania partnerów do projektów międzynarodowych zgromadzi z grubsza podobne osoby, które jednoczyć będą je te same problemy i wyzwania. W przypadku kursów dotyczących inwestycji w kryptowaluty możemy mieć dla odmiany do czynienia z bardzo różnymi osobami, bez punktów wspólnych, na których można się oprzeć. Idąc tym tropem, należy pamiętać, że również dostosowanie treści do kontekstu kulturowego i zawodowego uczestników jest bardzo istotnym czynnikiem, który może pomóc w tworzeniu bardziej trafnych i angażujących materiałów.
Wskazówki praktyczne:
- Stosuj realistyczne scenariusze i studia przypadków. Tworzenie treści, które odzwierciedlają rzeczywiste sytuacje zawodowe uczestników szkolenia, znacząco zwiększa zaangażowanie. Scenariusze i studia przypadków powinny być starannie dobrane, aby były relewantne i praktyczne, aby lepiej pokazywać, jak teoria przekłada się na praktyczne działania w codziennej pracy uczestników.
- Wykorzystaj opowieści i siłę narracji. Storytelling jest potężnym narzędziem edukacyjnym, które przyciąga uwagę i wywołuje emocjonalne zaangażowanie. Włączenie elementów narracyjnych do treści szkoleniowych pomaga uczestnikom lepiej identyfikować się z materiałem. Należy jednak pamiętać, aby opowieść była ściśle związana z kontekstem szkolenia i nie przyćmiewała głównego przekazu.
- Nie bój się przykładów z życia codziennego. Użycie przykładów, które są bliskie doświadczeniom uczestników, sprawia, że materiał staje się bardziej przystępny i zrozumiały. W przypadku szkoleń zdalnych, gdzie uczestnicy pozostają często anonimowi, można opierać się na przykładach, które odzwierciedlają typowe sytuacje i wyzwania dla danej grupy zawodowej.
- Dostosuj treści do kontekstu kulturowego i zawodowego uczestników. Zrozumienie i uwzględnienie tła zawodowego i kulturowego uczestników może pomóc w tworzeniu bardziej trafnych i angażujących materiałów.
Jasność i przystępność narracji
Spraw, że stosowane narracje będą zrozumiałe i przyciągną uwagę.
Wytyczna ta odgrywa o tyle istotną rolę w procesie tworzenia treści edukacyjnych, że pomaga przyciągnąć uwagę uczących się, jednocześnie nie odwracając jej od głównego celu edukacyjnego.
Autor musi zadbać o to, aby język był jasny i przystępny, unikając nadmiernie skomplikowanego słownictwa i fachowego żargonu, chyba że jest to niezbędne i odpowiednio wyjaśnione. Wspominaliśmy już o tym w wytycznej poprzedniego standardu, ale warto podkreślić to jeszcze raz: zawiłe konstrukcje zdaniowe mogą utrudniać zrozumienie, dlatego należy dążyć do prostoty i klarowności przekazu. Jasność narracji pozwala uczącym się na łatwiejsze śledzenie treści i angażowanie się w materiał.
powinny być też zorganizowane logicznie, z wyraźnymi wstępami, rozwinięciami i zakończeniami, a także przejściami między różnymi częściami materiału. Ma to znaczenie tam, gdzie treści jest dużo, a uczestnicy nie mogą swobodnie po niej nawigować. W takiej sytuacji łatwo się zgubić, co czasem ma poważne konsekwencje. Nie zapominajmy, że w uczeniu zdalnym uczący się często polegają wyłącznie na materiałach pisanych lub multimedialnych bez bezpośredniego kontaktu z nauczycielem czy trenerem.
Istotne jest również zachowanie równowagi między atrakcyjnością a edukacyjnością narracji. Historie i przykłady powinny być ciekawe i przyciągać uwagę, ale nie mogą odwracać jej od głównego celu edukacyjnego. Narracje powinny być bezpośrednio związane z tematem szkolenia i przyczyniać się do głębszego zrozumienia materiału.
Na koniec ważne jest dostosowanie narracji do grupy docelowej. Autor powinien zrozumieć poziom wiedzy, doświadczenie i kontekst kulturowy uczących się i dostosować język, przykłady oraz kontekst w taki sposób, aby były one odpowiednie i rezonowały z odbiorcami.
Wskazówki praktyczne:
- Upraszczaj język. Aby zapewnić zrozumiałość narracji, autor powinien używać jasnego i przystępnego języka, unikając nadmiernie skomplikowanego słownictwa i fachowego żargonu. W przypadkach, gdy użycie specjalistycznego języka jest niezbędne, należy zadbać o jego odpowiednie wyjaśnienie. Ponadto zawiłe konstrukcje zdaniowe powinny być unikane na rzecz prostych i klarownych wypowiedzi.
- Twórz na podstawie logicznej i uporządkowanej struktury. Treści edukacyjne powinny być zorganizowane w sposób logiczny i uporządkowany, z wyraźnymi wstępami, rozwinięciami i zakończeniami. Warto więc zacząć pracę właśnie od opracowania struktury, która będzie trzymała w ryzach również autora.
- Zachowuj równowagę między atrakcyjnością a skutecznością edukacyjną. Historie i przykłady używane w narracji powinny być interesujące i przyciągać uwagę, ale nie mogą odwracać jej od głównego celu edukacyjnego. Narracje powinny być bezpośrednio związane z tematem szkolenia i przyczyniać się do głębszego zrozumienia materiału.
Spójność z treścią merytoryczną
Dbaj o to, by treści wspierające były spójne z głównym materiałem szkoleniowym
Zacznijmy od określenia, czym są treści wspierające. Otóż nie wszystko, co tworzy autor, ma na celu przekaz w pełni merytoryczny. Wspominaliśmy już o wplataniu w treści opowieści czy innych środków narracyjnych. Często trzeba stworzyć treści bardziej techniczne, jak instrukcje wyjaśniające działanie danego modułu szkolenia czy warunki zaliczenia egzaminu (jeśli taki występuje). Wszystkie dodatkowe materiały i treści powinny być więc ściśle powiązane z głównymi tematami szkolenia. Oznacza to, że każdy element dodatkowy, czy to przykład, opowieść, czy studium przypadku, powinien bezpośrednio odnosić się do kluczowych koncepcji i celów szkoleniowych. Nie należy tego robić na siłę i nie musi to być widoczne bezpośrednio w treści, jednak autor powinien mieć to na uwadze podczas redagowania materiałów. Szczególnie ważna jest kontrola nad tymi materiałami, które zwyczajowo są powielane między modułami czy całymi szkoleniami. Może to być na przykład instruktaż wykonania ćwiczenia, który tworzymy jako treść uniwersalną.
Autor powinien unikać włączania do materiału szkoleniowego treści, które są niezwiązane z głównym tematem lub celami szkolenia, poza opisanymi już wcześniej środkami narracyjnymi. Nawet najbardziej interesujące informacje czy opowieści, jeśli nie są bezpośrednio powiązane z tematem szkolenia, mogą rozpraszać i wprowadzać uczących się w błąd. Nie stoi to w sprzeczności choćby ze wplataniem opowieści w narrację szkolenia, ale raczej zwraca uwagę ponownie na właściwe wyważenie składników.
Wyzwaniem jest raczej odpowiedzenie sobie na pytanie, gdzie jest kres zagłębiania się w temat w przypadku danej usługi rozwojowej. Jest to problem charakterystyczny dla ekspertów dziedzinowych, którzy często mają poczucie, że im więcej treści i wiedzy, tym lepiej, ponieważ wszystko może się przydać. Każdy kolejny przykład, materiał dodatkowy, inspiracja, są dla nich bardzo ważne. W rezultacie może dojść do utraty spójności.
Wskazówki praktyczne:
- Powiąż treści wspierające z głównymi tematami szkolenia. Wszystkie elementy dodatkowe, takie jak przykłady czy instrukcje, powinny być bezpośrednio związane z kluczowymi koncepcjami i celami szkoleniowymi. Autor powinien unikać włączania treści, które mogą wydawać się interesujące, ale nie są ściśle związane z głównym tematem. W przypadku treści technicznych, takich jak instrukcje obsługi modułu szkoleniowego czy warunki zaliczenia egzaminu, ważne jest, aby były one dostosowane do specyfiki danego szkolenia
- Uważnie wyważaj środki narracyjne. Storytelling i inne środki narracyjne mogą być skutecznie wykorzystane do utrzymania zainteresowania uczących się, ale powinny być stosowane z rozwagą. Autor powinien się upewnić, że nawet elementy niezwiązane bezpośrednio z tematem przyczyniają się do ogólnej spójności szkolenia. Ważne jest, aby opowieści i przykłady służyły ułatwieniu zrozumienia głównych koncepcji, a nie odwracały od nich uwagi.
- Ogranicz nadmiar informacji. Eksperci z poszczególnych dziedzin często mają tendencję do włączania dużej ilości treści i wiedzy. Ważne jest, aby autor zadawał sobie pytanie o kres zagłębiania się w temat. Każdy dodatkowy materiał powinien być starannie przemyślany pod kątem tego, czy faktycznie przyczynia się do lepszego zrozumienia i osiągnięcia celów szkoleniowych.
Unikanie przeciążania poznawczego
Dostosuj ilość i poziom treści do możliwości poznawczych uczących się
Ta wytyczna powstała trochę na bazie ostatniej myśli z poprzedniej i odpowiedzi na pytanie: gdzie jest kres zagłębiania się w temat w przypadku danej usługi rozwojowej? Niedoświadczony autor chce przekazać więcej, intensywniej, ciekawiej, w bardziej multimedialny sposób i mocniej angażując. W końcu tego oczekuje rynek i takie treści są punktowane. Trzeba jednak pamiętać, że ucząc się, nie możemy pozostawać na najwyższych obrotach przez cały czas.
Ważnym punktem jest rozważenie poziomu zaawansowania grupy docelowej. W przypadku, gdy materiał jest skierowany do osób początkujących w danej dziedzinie, warto rozpocząć od podstaw i stopniowo wprowadzać bardziej zaawansowane koncepcje. W przypadku bardziej zaawansowanych uczniów czy czytelników można eksplorować bardziej zaawansowane zagadnienia.
Warto również uwzględnić zróżnicowane preferencje uczenia się. Niektórzy uczący się lepiej przyswajają treści serwowane za pomocą wizualizacji, inni preferują tekst pisany, a jeszcze inni korzystają z multimediów. Dlatego warto rozważyć różnorodność formatów, takich jak infografiki, prezentacje wideo, ćwiczenia praktyczne czy interaktywne zadania.
Jednakże należy pamiętać, że unikanie przeciążania poznawczego nie oznacza przekazywania zbyt małej ilości informacji. Treści powinny być wystarczająco bogate, by umożliwić solidne zrozumienie tematu, ale jednocześnie nie tak rozbudowane, żeby przytłoczyć odbiorcę. Ważne jest również wprowadzanie momentów relaksacyjnych i powtórzeń, aby umożliwić przyswojenie informacji.
Chcielibyśmy też porównać tę wytyczną do zasad komponowania muzyki i percepcji utworów muzycznych. Powiedzieliśmy, że poziom nie może być zbyt wysoki lub zbyt niski, co może być porównaniem do linii melodycznej. Zbyt prosta będzie banalna, zbyt wyszukana – sprawi, że zagubimy się jako słuchacze. Jest jeszcze drugi aspekt – tempo. Nawet prosta melodia, grana zbyt szybko i intensywnie, wyczerpie słuchających w kilka minut.
Wskazówki praktyczne:
- Dopasuj poziom treści do umiejętności uczących się. Warto zacząć od oceny poziomu zaawansowania grupy docelowej. Jeśli są to osoby początkujące w danej dziedzinie, rozpocznij od podstaw i stopniowo wprowadzaj bardziej zaawansowane koncepcje. Dla bardziej zaawansowanych uczestników możesz eksplorować bardziej zaawansowane zagadnienia.
- Stosuj zróżnicowane formaty treści. Uwzględnij różnorodność preferencji uczenia się uczestników. Niektórzy lepiej przyswajają treści za pomocą wizualizacji, inni preferują teksty pisane, a jeszcze inni korzystają z multimediów. Dlatego warto dostarczać treści w różnych formatach, takich jak infografiki, prezentacje wideo, ćwiczenia praktyczne czy interaktywne zadania.
- Nie przytłaczaj. Unikaj przeciążenia poznawczego, dbając o równowagę między ilością informacji a ich zrozumieniem. Treści powinny być wystarczająco bogate, by umożliwić solidne zrozumienie tematu, ale jednocześnie nie tak rozbudowane, żeby przytłoczyć odbiorcę.
- Wprowadzaj momenty relaksacyjne i powtórzenia. W trakcie nauki warto wprowadzać krótkie przerwy i powtórzenia, aby umożliwić przyswojenie informacji.